POLYAMORY- IS IT REALLY OUTDATED OR “WEIRD"?
ĐA GIÁC TÌNH YÊU - CÓ THỰC SỰ LẠC HẬU VÀ “LẬP DỊ”?
Tuesday, 08.02.2022
[TIẾNG VIỆT]
“Đây là bạn trai tôi, và kia là bạn trai của anh ấy” (Say yes to the dress, TLC)
Khi nhắc tới hai chữ “tình yêu”, bức tranh nào hiện lên trong đầu bạn? Với nhiều người, câu trả lời đã rõ: hai người, cùng nhau chia sẻ những khoảnh khắc quý giá và ước hẹn cả đời chỉ có nhau. Nhưng theo YouGov America, 30% người Mỹ dưới 30 tuổi lại nghĩ rằng tình yêu không chỉ có một khuôn mẫu như vậy.
Vào giáng sinh năm 2015, gia đình của Dani và Melinda đã trở nên đông đúc hơn với người chồng Jonathan và hai con nhỏ Ella, Oliver. Sau bốn năm trong mối quan hệ đồng tính với Dani, Melinda đã nảy sinh tình cảm cho một người đàn ông khác là Jonathan và muốn tiến tới quan hệ polygramy với anh cũng như người vợ hiện tại của mình - Dani. “Dani là vợ của tôi” Melinda chia sẻ, “và Jonathan là chồng tôi. Tôi yêu hai người bằng toàn bộ thể xác lẫn tâm hồn mình.” Nhiều người nghe tới đây sẽ buông bao câu chế nhạo, ám chỉ họ chỉ tìm tới nhau vì nhu cầu sinh lý nhưng thực chất, mối quan hệ giữa họ không chỉ xoay quanh tình dục mà cả ba còn luôn cố gắng để cùng xây dựng một gia đình hạnh phúc, đầm ấm. Mặc dù tình yêu của họ không được công nhận trong con mắt của pháp luật nhưng với sự nỗ lực và tin tưởng lẫn nhau, ba người đã vượt qua bao định kiến thiện cẩn của xã hội mà tự tin công khai mối quan hệ của mình.
Trong xã hội hiện đại của chúng ta, mô hình gia đình hạt nhân (gồm cha mẹ và con) đã dần trở thành chuẩn mực duy nhất mà mỗi mái ấm cần tuân thủ. Sau nhiều phong trào nhằm hiện đại hóa các quan điểm cổ hủ, khái niệm "gia đình" hiện tại đã dần bao hàm cả các gia đình có cha/mẹ đơn thân và các cặp đôi LGBTQ+. Thế nhưng, liệu các mái ấm có nhiều hơn một bậc cha mẹ có đang bị bỏ lại trong chiến dịch mở rộng và cải tiến quan niệm này hay không? Để giải đáp câu hỏi trên, bài viết này sẽ đưa ra một góc nhìn hiện đại và mới lạ về polyamory - mối quan hệ lãng mạn giữa ít nhất ba người, và một số lý do vì sao chúng xứng đáng được ủng hộ và thừa nhận bởi xã hội.
Mặc dù các cặp đôi một-một hiện nay được coi là tiêu chuẩn, nhưng trên thực tế, những mối quan hệ giữa nhiều người đã và đang tồn tại từ rất lâu. Ai ai cũng thường mặc định rằng gia đình chỉ bao gồm một cặp vợ chồng và những người con, thế nhưng trên thực tế, mô hình gia đình hạt nhân này thực chất lại xuất hiện ở thời kỳ phát triển về sau của nhân loại. Vào năm 2008, Michael Hammer ở Đại học Arizona đã phát hiện rằng sự khác biệt về mặt gen của nhiễm sắc thể X sẽ nhiều hơn dự đoán nếu số lượng phụ nữ và đàn ông được truyền gen là như nhau. Điều giải thích duy nhất cho hiện tượng này là chế độ polygamy - sự kết hôn đa phu thê (đặc biệt là cho giới nam), đã tồn tại rất lâu, từ thuở sơ khai của nhân loại. Ngược lại, theo gen học, chế độ cặp một-một lại chỉ mới xuất hiện từ 10.000 năm trở lại đây và mới được phổ biến toàn cầu vào những năm 1950s nhưng mà mô hình gia đình hạt nhân dần được coi là khuôn mẫu nhất định mà gia đình nào cũng cần tuân theo.
Ở Việt Nam, cũng như nhiều nước khác trên thế giới, polyamory thường bị lầm tưởng với chế độ đa thê lạc hậu của thời phong kiến cũng như các hậu cung của nhiều vị vua xưa. Khác với các trường hợp trên, polyamory nói đến tại đây được định nghĩa là mối quan hệ yêu đương giữa ba người hoặc nhiều hơn, với sự đồng ý của mọi người trong cuộc . Giới tính của những người trong mối quan hệ này có thể là nam, nữ, khác hoặc trộn lẫn giữa các loại giới tính trên. Các mối quan hệ này tồn tại dưới nhiều dạng, trong đó đáng kể là Throuple ( ba người ở trong mối quan hệ tình cảm với nhau), Vee (một người hẹn hò với hai người, trong đó cả ba người biết nhau) và Polyfidelity (khi các thành viên trong mối quan hệ đồng ý sẽ không có tình cảm với bất cứ ai ngoài nhóm tình cảm đó).
Lý do tại sao polyamory thường bị coi là “vô nhân đạo” là bởi nhiều người hay nhầm tưởng rằng đây là mối quan hệ đa phu, đa thê - nơi mà phụ nữ và trẻ em ngày ngày bị đàn áp, ép buộc phải làm những điều mình không muốn. Thế nhưng, hiểu như vậy thực chất là hoàn toàn sai khi polyamory là khái niệm được dùng để chỉ các mối quan hệ yêu đương có sự đồng thuận của tất cả những người tham gia. Chính vì vậy, đừng chỉ vì những hình ảnh lạc hậu từ thời phong kiến mà lại vội gắn cho polyamorous các mác “ép bức phụ nữ và trẻ nhỏ”. Tuy nhiên, vì sự kỳ thì mà xã hội đem lại, đa số cộng đồng polyamorous thường phải che giấu quan hệ của mình khỏi con mắt chính quyền nếu không muốn bị người khác dè bỉu hay xử phạt. Bởi vậy, việc theo dõi, điều tra và tố cáo những mối quan hệ “tưởng chừng là poly lành mạnh” nhưng lại mang tính chất bắt ép hay bạo lực đang ngày càng trở nên khó khăn hơn. Vậy nên, chỉ khi những gia đình thực sự thương yêu nhau có thể tự tin chia sẻ các thông tin về cộng đồng polyamorous của họ, chúng ta mới có thể dễ dàng vạch trần những mặt trái thối nát của bao mối quan hệ ép buộc, tiêu cực, lấy vỏ bọc của “tình yêu” polyamorous.
Một biện luận khác hay được dùng để phản đối sự hợp pháp hóa polyamory là những gia đình đó không hạnh phúc bằng các mối quan hệ một - một, và rằng mỗi cá nhân chỉ có thể trọn vẹn yêu thương một người mà thôi. Tới luận điểm thứ nhất, việc trẻ con và thành viên trong gia đình poly luôn phải tranh nhau để nhận được sự chú ý của cha mẹ thường bỏ qua một sự thật rằng kể cả trong nhiều gia đình một - một, anh chị em và thậm chí là chính cha hoặc mẹ cũng phải tranh giành sự chú ý của nhau. Trên thực tế, 70% - 80% người Mỹ nghĩ rằng gia đình mình chưa có sự kết nối lành mạnh, và hơn 15% cuộc hôn nhân đã bị chấm dứt bởi việc “ông ăn chả bà ăn nem”. Vì vậy, chúng ta không thể kết luận rằng quan hệ một-một sẽ đem lại một gia đình hạnh phúc hơn polyamory. Ngược lại, việc có nhiều hơn hai ba mẹ còn có thể giúp quá trình nuôi dạy con dễ dàng hơn. Ở gia đình Melinda - Dani - Jonathan, mặc dù cả ba đều làm việc ngày đêm để chu cấp cho Ella và Oliver nhưng họ vẫn luôn cố gắng phân bố thời gian giữa ba người để cùng chăm sóc con cái. Hơn nữa, không ai có thể phủ nhận rằng việc nuôi con là vất vả và áp lực vô cùng, nên nếu có thể có nhiều hơn hai bậc phụ huynh để cùng giúp đỡ nhau thì chuyện chăm lo con sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn bội phần.
“Thế nhưng việc ba người yêu nhau chẳng phải là quá…”lập dị” hay sao?” Đến với luận điểm thứ hai rằng mỗi người chúng ta chỉ có thể thật lòng yêu một người khác là hoàn toàn vô căn cứ và chưa được chứng minh. Con người sinh ra có muôn dạng và muôn kiểu, vậy làm sao có thể khẳng định được là toàn bộ bảy tỉ người trên thế giới này chỉ có thể yêu chân thành một người? Và kể cả nếu số lượng người thuộc cộng đồng Polyamorous có ít đi chăng nữa, chả lẽ họ lại không xứng đáng được sống thật với bản thân mình hay sao? Chính vì vậy, việc hợp pháp hóa hôn nhân giữa nhiều người là điều hoàn toàn nên làm bởi lẽ nó không chỉ công nhận sự tồn tại của những mối quan hệ poly lành mạnh, trao cho họ một cơ hội sống đúng với bản thân mình, cho những người con của họ một môi trường tốt hơn mà còn giúp ta phơi bày được mặt trái của “chế độ đa hôn phu” với bao trường hợp bạo hành phụ nữ và trẻ em.
Nói chung, trong những thập kỷ vừa qua, khái niệm của “tình yêu” và “gia đình” đã trải qua những sự thay đổi mà nhân loại của 100 năm trước đây cũng không thể mường tượng nổi. Chính vì những sự đổi mới này mà các gia đình có cha mẹ độc thân, thuộc cộng đồng LGBTQ+ hay không có con đã dần nhận được sự ủng hộ và công nhận mà họ xứng đáng. Chính vì vậy, đây cũng là lúc chúng ta cần lên tiếng và ủng hộ, chấp nhận các gia đình polyamorous. Việc hợp pháp hóa những mối quan hệ này sẽ không chỉ giúp người trong cộng đồng poly được yêu thương và nuôi con ở điều kiện tốt nhất mà còn khiến việc điều tra cũng như vạch trần các mặt trái của bao “gia đình” trá hình, lấy tình yêu poly để bao bọc cho hành vi bạo lực, cưỡng ép người khác. Hơn nữa, dù có được hợp pháp hóa hay không, các mối quan hệ poly, loại hôn nhân đã tồn tại từ lâu trong sinh học con người và các tôn giáo như đạo Hồi, đạo Mormon, vẫn sẽ luôn tồn tại. Vì vậy, chỉ qua việc công nhận quan hệ polyamorous, chúng ta mới có thể xây dựng một xã hội an toàn, dân chủ hơn.
Nguồn tham khảo:
[ENGLISH]
“This is my boyfriend, and this is his boyfriend” (Say yes to the dress, TLC)
What do you picture when given the prompt “love”? For many, the answer is clear: a couple sharing precious and quality time, promising to only love one another for as long as they shall live. However, according to YouGov, 30% of Americans under the age of 30 think that love doesn’t have to follow that norm.
In 2015, Dani and Melinda’s small family suddenly became much busier with the arrival of their husband, Jonathan, and their two children, Ella and Oliver. Four years into Dani and Melinda’s relationship as a lesbian couple, Melinda realized that she also had feelings for Jonathan and wanted the three of them to start a polyamorous relationship. “I’m married to Jonathan, he’s my husband. I’m married to Dani, she’s my wife,” Dani shared. “I’m going to be committed to them with my heart and body.” Upon hearing this, perhaps many will ridicule the three, insinuating that they only got together to fulfill each other’s physical needs. However, in reality, their relationship doesn’t only revolve around the sex they have but a large part of it is also their collective strive to build a happy family. While their love isn’t legally recognized, with trust and effort, Dani, Melinda, and Johnathan have overcome countless prejudices and lived their truth in front of the world.
The nuclear family (a family group consisting of a couple and their dependent children) has become the standard every household should adhere to in modern society. Through many movements to modernize antiquated concepts, the concept of “family" has recently grown to encompass single-parent families and families with LGBTQ+ parent couples. Still, are families with more than two parents being left behind in the fight to redefine these outdated notions? Let's take a look at polyamory - an intimate romantic relationship between more than two partners, and why should it be recognized.
Although today romantic couples are considered standard, throughout history, relationships with multiple partners have always existed. When thinking of a family, most people default to envisioning a husband, a wife, and their children. However, this model of the nuclear family is a relatively new part of human history. In 2008, Micheal Hammer of the University of Arizona found that the proportion of neutral genetic variation on the X chromosome should be higher than expected under the assumption of strict neutrality and an equal breeding sex ratio. This could be logically explained by the existence of polygamy, specifically polygyny, in human mating throughout humanity's past. On the contrary, according to genetic research, coupling only came to be around 10.000 years ago and was only popularized globally in the 1950s. Yet, the nuclear family become a societal norm every household had to follow.
In Vietnam, as well as many other countries all over the world, polyamory is often mixed up with the extremely antiquated feudatory practices of polygyny and harem. Unlike those practices, polyamory refers to a romantic relationship with consent between more than two partners. The partners in a polyamorous relationship could be male, female, intersex, or non-binary. These relationships take all shapes, sizes, and forms, with different dynamics, an example being a Throuple (a romantic relationship between three partners), or Vee (one partner being very involved with the other two, and those two are less involved with each other), or Polyfidelity (an intimate relationship structure in which all members are considered equal partners and agree to restrict sexual or romantic activity only to other members of the group).
A reason many people consider polyamory an “immoral” practice is due to it often being confused with polygyny - an arrangement wherein women and children are usually oppressed and forced into against their will. However, this is completely wrong as polyamory only refers to romantic relationships with the consent of all partners involved. As such, it’s important to know how to differentiate polyamory and the antiquated and problematic traditions that came before, so people in polyamorous relationships aren’t wrongly labeled as “oppressing women and children.” It is due to this stigma, and the threat of persecution that the majority of the poly community aren’t open about their relationships. As a consequence, the investigation and attainment of seemingly healthy but in truth forceful and violent are much harder than it needs to be. Only when true loving polyamorous relationships can comfortably and openly speak their truth can negative “faux” polyamorous ones be negated.
Other reasons as to why so many people are against the legalization of polyamory are the arguments that families with polyamorous parents will never be as happy as ones with monogamous parents and that a person can only fully love one other. For the first argument, saying that children in a polyamorous family have to fight each other for each parent's attention often overlook that the same happens in many nuclear families. In reality, 70-80% of Americans think that their families lack healthy connections and over 15% of marriages ended due to infidelity of some kind. Clearly, the comparison between families with polyamorous parents and families with monogamous parents is, in the first place, odious, and there's no conclusion that one will definitely be happier than the other. On the contrary, having multiple parents could help raising children become a much easier process. In Melinda, Dani, and Johnathan's case, although all three of them work all-day jobs, they still divide parenting chores equally so each of them could parent Ella and Oliver as best as possible. Furthermore, parenting puts quite the strain on any one person, so having multiple parents could help lessen the burden and streamline the process.
“But still, isn’t a three-way romantic relationship… ‘weird'?” The argument that each person could only truly love another is completely baseless and was never proven. With seven billion people on Earth, each completely unique, it's impossible to assert that all of them can only genuinely love one person. While polyamorous people are a minority, don’t they deserve to live their truth freely? The legalization of marriage between multiple people should be realized as it not only recognizes healthy polyamorous relationships and gives their children a better environment to grow up in but also exposes the dark side of polygamy and its possible women and children abuse.
Over the last decades, the concepts of “love" and “family" have seen positive changes unimaginable to the humans of 100 years ago. These changes have allowed single parents, parents from the LGBTQ+ community or childless couples to receive the support and recognition they deserve. It's time to voice our support for and acceptance of polyamorous relationships and families. The legalization of these relationships will not only allow the poly community to love and raise their children in the best condition possible but also expose “families" that use polyamory as a disguise for dissent and violence. Legal or not, polyamory and forms of marriage with multiple partners have always, and will always exist, so it’s in our best interest to legalize them to step towards a safer society.
References:
